Er zijn tientallen oorzaken voor mogelijke ongelukken tijdens het rijden. Aquaplaning is wellicht één van de vervelendste oorzaken, omdat je tijdens aquaplaning de macht over het voertuig volledig verliest. En een ongecontroleerde massa met een hoge snelheid, dat is natuurlijk een enorm risico tijdens het rijden. Daarom kijken we hier naar de oorzaak van aquaplaning, wat je moet doen bij aquaplaning en hoe je het risico kunt verkleinen.
Wat is aquaplaning en hoe ontstaat aquaplaning nou precies?
Aquaplaning heeft te maken met een laag water tussen de band en het wegdek, waardoor de band geen enkele tractie meer heeft omdat er geen contact meer is met het wegdek. Daarom wordt aquaplaning ook wel watergladheid genoemd.
Er wordt gedacht dat dit alleen gebeurt bij diepe plassen, maar dat is onjuist. Ook in bijzonder ondiep water kan aquaplaning optreden bij een hoge snelheid. Kan de autoband het water niet goed afvoeren, dan wordt het water naar voren gestuwd waardoor het risico op aquaplaning vele malen hoger wordt. Tijdens aquaplaning heeft de band geen enkele tractie, omdat een autoband nooit grip kan hebben op water.
Ben jij weleens uitgegleden in de badkamer of in het zwembad? Ook daar was sprake van aquaplaning. Jouw voet heeft dan geen grip meer omdat je geen contact meer had met de vloer, vanwege een laag water.
Wat is de oorzaak van aquaplaning?
Te harde banden of te zachte banden, waardoor het loopvlak van de band niet optimaal benut wordt
Versleten banden met een te minimale profieldiepte waardoor water niet afgevoerd kan worden
Te brede banden op een te licht voertuig, waardoor ‘zweven’ te makkelijk wordt
Vlak wegdek waarbij geen ZOAB gebruikt is, waardoor het water blijft liggen
Water op het wegdek dat vermengd is met zout, olie of vuil waardoor de dichtheid hoger is
Een verkeerd bandenpatroon
Het bandenpatroon vereist wat toelichting. Sommige banden (vaak de goedkopere banden) hebben geen extra groeven in diagonale, horizontale of verticale richting. Wanneer alleen de standaardgroeven aanwezig zijn, kan overtollig water niet of nauwelijks afgevoerd worden, waardoor het risico op aquaplaning vele malen hoger wordt. Vergelijk bijvoorbeeld de standaardbanden eens met de speciale regenbanden. Je ziet dan direct dat regenbanden veel meer groeven hebben en vaak ook in meer richtingen. Deze zijn speciaal toegevoegd aan het loopvlak van de band om aquaplaning te voorkomen.
Wat kun je doen bij aquaplaning?
Gas geven is een bijzonder slecht idee. Door gas te geven, gaat de band harder draaien. Maar aangezien deze geen tractie heeft, is het effect nul. Maar dat is niet waarom dit een slecht idee is. Het gaat om het moment dat je uit de slip komt. Heb je extra gas gegeven en draaien de banden aanzienlijk sneller, dan schiet de auto letterlijk weg op het moment dat je wel grip hebt. En weet jij nog in welke richting de banden staan en het voertuig gaat tijdens aquaplaning?
Hier een voorbeeld van een bestuurder die heel goed weet dat de richting van de banden van enorm belang is:
Remmen is ook zinloos. Wanneer je geen tractie hebt, heeft het geen zin om de banden tot stilstand te brengen, want ook dan glijdt de auto gewoon door. En zou je uit de slip komen en heb je een achteropkomende auto? Dan heb je direct een kop-staartbotsing.
Het beste dat je kunt doen, is het stuur recht houden en de koppeling intrappen om de aandrijving op de banden te stoppen. De auto ‘zoekt’ dan een weg uit de waterplas. Aangezien je het stuur recht houdt, kun je gewoon direct bijsturen wanneer je uit de slip komt en de koppeling weer op laten komen. Zo houd je de optimale controle en het besef van richting, zonder anderen in gevaar te brengen.
Hoe voorkom je het risico op aquaplaning?
Voorkomen is beter dan genezen uiteraard. Daarom helpen we je graag met een aantal tips om het risico op aquaplaning te verkleinen.
Verminder vaart bij nat wegdek
De allerbeste tip is het verminderen van vaart wanneer je nat wegdek ziet. Dat heeft een aantal redenen. Allereerst wordt er minder water vooruit gedrukt wanneer je een lagere snelheid hebt, waardoor het risico op aquaplaning veel kleiner wordt. Daarnaast houd je veel meer controle over je voertuig wanneer je geen 120 kilometer per uur rijdt.
Controleer je banden met regelmaat
Een minimaal wettelijk toegestane profieldiepte is natuurlijk een leuke graadmeter, maar het doet letterlijk niets bij aquaplaning. Heb je versleten banden of is de bandenspanning niet goed, dan kan dit wél binnen de wettelijke kaders liggen, maar alsnog flinke aquaplaning veroorzaken tijdens het rijden.
Kijk daarom eens kritisch naar je banden en meet de bandenspanning. Heb je eerder gemerkt dat de auto omhoog leek te komen tijdens het rijden door een plas? Dan weet je zeker dat er iets veranderd moet worden. Je hoeft niet altijd direct nieuwe autobanden te bestellen. Kijk eerst even naar de bandenspanning en zorg dat de beste banden op de as liggen die aangedreven wordt (niet mogelijk bij vierwielaandrijving mogelijk uiteraard).
Kies voor regenbanden
Rijd je veel op slechtere wegen en wil je zeker weten dat de kans op aquaplaning minimaal is? Kies dan voor regenbanden. Deze zijn voorzien van extra groeven en hebben een rubbersamenstelling waarmee het risico kleiner wordt.
Wil je geen regenband kiezen, maar wil je toch het risico op aquaplaning verkleinen? Kijk dan naar het bandenlabel voordat je een nieuwe band bestelt. Op het bandenlabel staat standaard de grip op nat wegdek aangegeven. Let wel op: de testresultaten zijn samengesteld uit testen met ingereden banden op de juiste bandenspanning!