Iedereen met hooikoorts weet maar al te goed dat stof invloed heeft op ons welzijn. Voor de één is de lente een feest, en voor de andere een lijdensweg met niesbuien. Een frisse neus aan zee, of verstopte luchtwegen? Iedereen reageert anders, maar het fijnstof dat door de mens wordt veroorzaakt –vervuiling - heeft slechte gevolgen voor iedereen. De slijtage van autobanden zou meer schade aan de gezondheid toebrengen dan uitlaatgassen, zo stond recentelijk in alle kranten. Wat is nou precies de relatie tussen fijnstof en autobanden?

Wat is fijnstof?

Fijnstof zijn minuscule vaste deeltjes of vloeistofdruppeltjes in de lucht. Sommige deeltjes, zoals stof, vuil, roet of rook, zijn groot genoeg om met het blote oog te zien. Anderen zijn zo klein dat ze alleen met een elektronenmicroscoop kunnen worden gedetecteerd. Deze deeltjes zijn er in vele maten en vormen en kunnen bestaan uit honderden verschillende chemicaliën. Sommige worden rechtstreeks door een bron uitgestoten, zoals bouwplaatsen, onverharde wegen, velden, schoorstenen of branden. De meeste deeltjes vormen zich in de atmosfeer als gevolg van complexe reacties van chemicaliën zoals zwaveldioxide en stikstofoxiden, vervuilende stoffen die worden uitgestoten door energiecentrales, industrieën en auto's. Hoe kleiner een deeltje, hoe dieper het in ons lichaam kan doordringen. Het grootste deeltje fijnstof meet 10 micrometer (10 µm). Ter vergelijking: een menselijke haar heeft een diameter van ongeveer 70 micrometer. Het type vervuiling dat de meeste gezondheidsproblemen veroorzaakt bestaat uit schadelijke deeltjes fijnstof die niet met het blote oog te zien zijn en die slechts 2,5 µm tot 1 µm meten. Blootstelling aan deze deeltjes kan zowel de longen als het hart aantasten, met tal van wetenschappelijke onderzoeken die ze in verband brengen met verschillende problemen. Dit omvat voortijdig overlijden bij mensen met hart- of longaandoeningen, onregelmatige hartslag of andere hartaanvallen, verergerd astma, verminderde longfunctie en andere ademhalingsproblemen.

Autobandenslijtstof: de auto nog steeds de schuldige

Fijnstof afkomstig van banden, en de remmen, is een groeiend milieuprobleem dat verergert door de toenemende populariteit van zware voertuigen zoals SUV's en elektrische auto’s. Uitlaatemissies worden door autofabrikanten snel verminderd als gevolg van de druk van Europese emissienormen. Dus zelfs als een auto geen fijnstof meer aan de uitlaat produceert zijn er nog steeds deeltjes die in de lucht vrijkomen als gevolg van remslijtage, bandenslijtage en slijtage aan het wegdek. Er is geen wetgeving om deze fijnstofvervuiling te beperken of te verminderen, maar ze veroorzaakt wel grote bezorgdheid over de luchtkwaliteit. Dit soort fijnstof zou na uitlaatgassen het meeste vervuiling veroorzaken in het wegvervoer: 60% van 2,5 µm en 73% van 10 µm fijnstofdeeltjes. De schattingen van de bijdrage van alleen de bandenslijtage aan het totaal van fijnstof lopen nogal uiteen: een aandeel van 3 a 7% tot 5 a 30% in een studie uitgevoerd voor de Europese commissie.

Een recent onderzoek kwam met de spectaculaire ontdekking dat vervuiling door bandenslijtage 1.000 keer erger kan zijn dan de uitlaatemissies van een auto. Of dat deze “onderzoekers” te veel uitlaatgassen hadden opgesnoven, of dat ze gewoon een dagje heerlijk gecrost hadden op de racebaan: dit resultaat is totaal onmogelijk. De publicatie kwam tot 5.8 g vervuiling, veroorzaakt door banden, per kilometer die de testauto aflegde. Voor de levensduur van autobanden (uitgaande van 40.000 km) zou dit 58 kg per band aan veroorzaakte vervuiling betekenen- meer dan 6 keer zoveel als het gewicht van de (zwaarste) autoband! Een autoband weegt maximaal 10kg waarvan een 30 a 40% het loopvlak is dat slechts gedeeltelijk afslijt. In plaats van het rondscheuren op een racebaan om de planeet te redden kan er beter wat bureauonderzoek verricht worden. Maar iedereen is het er wel over eens dat het gebruik van verkeerde banden, of goedkope banden gemaakt van slecht materiaal, of het niet goed onderhouden leidt tot een veel sneller slijten van autobanden.

Elektrische auto’s

Elektrische auto’s zijn zwaar vanwege de tractiebatterij en daarom moeten ze speciale banden hebben, onder meer met sterkere zijwanden om dit gewicht aan te kunnen. Normale autobanden op een elektrische auto kunnen maar liefst 30% sneller slijten. Anderzijds wordt in een elektrische auto het gewicht anders verdeeld dan in een benzinewagen. Doordat in een benzineauto de motor meestal voorin geplaatst wordt zal deze veel zwaarder zijn vooraan, met een verhouding van ongeveer 70:30. In een elektrische wagen zoals de Honda-e is de tractiebatterij gelijkmatig onder de vloer geplaatst, wat een perfecte 50:50 gewichtsverdeling geeft. Dit lage zwaartepunt betekent dat alle banden dezelfde hoeveelheid grip en remvermogen hebben waardoor de slijtage gelijkmatiger is- zonder uitschieters zoals gierende banden.

Bovendien zijn er al speciale banden voor elektrische auto’s: Michelin kwam reeds met de Energy E-V op de markt, Continental met de eContact-band, Pirelli ontwikkelde de Elect P Zero en Hankook de Kinergy AS EV. Al deze banden hebben een lagere rolweerstand en gaan langer mee. Nog een voordeel van elektrische auto’s en fijnstof: bij regeneratief remmen worden de remschijven ontzien. Dan gaat de elektrische motor namelijk als een dynamo werken waardoor er elektriciteit wordt opgewekt en de wielen worden afgeremd zonder gebruik te maken de remmen, ergo, minder fijnstof!

Tot slot

Dus rustig rijden is niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook voor de gezondheid. Pomp je banden voldoende op, maar let ook op bij de aanschaf van autobanden. De allergoedkoopste banden uit Azië kunnen namelijk minder lang meegaan! Als we bijvoorbeeld een band van Michelin vergelijken met een band van Nankang, zien we dat een Nankang 25% minder lang meegaat. En de toename in fijnstof is navenant.